Sivas, yüzyıllardır dokuma sanatının önemli merkezlerinden biri olarak kabul edilirken, Sivas halıları da Türk el sanatlarının en değerli örneklerinden biri olarak dikkat çekiyor. El emeğiyle ve zarif motiflerle dokunan bu halılar, tarihi ve estetik mirası günümüze taşıyor. Doğal yün iplikler ve kök boyalarla tamamen el işçiliğiyle üretilen Sivas halılarının metrekare fiyatı ortalama 50 bin TL seviyesinde bulunuyor. Yoğun emek ve uzun süre gerektiren bu halılar için sipariş veren müşteriler yaklaşık 1 yıl beklemek zorunda kalıyor. Halıların bir metrekaresinde ortalama 250 bin ile 360 bin ilmek bulunurken, özel siparişlerde bu sayı 1 milyona kadar çıkabiliyor. Dayanıklı yapıları ve uzun ömürleriyle bilinen halılar, kullanılan kök boyalar sayesinde zamanla renklerini koruyarak güzelliklerini sürdürüyor.
DÜNYACA ÜNLÜ
Sivas Olgunlaşma Enstitüsü’nde usta öğretici olan Tülay Dönmez, Sivas halısının kendine özgü desenlere sahip olduğunu belirterek, “Sivas dokumalarıyla çok ünlüdür. Özellikle Sivas halıları, dünyaca ünlü, çok ince ve özel halılar arasında yer alıyor. Bu halıların çözgü ipleri pamuk, ilmek ipleri ise yündür. Tamamen kök boya kullanılarak hazırlanmaktadır. Sivas halılarında iki çeşit kalite bulunuyor. 50x50 ve 60x60 oranlarındadır. Bir metrekarelik halıda 250 bin ile 360 bin arasında ilmek yer alıyor. Bu da halıların ne kadar ince olduğunu gösteriyor. Üç dokumacı, 6 metrekare büyüklüğündeki bir salon halısını yaklaşık 1 yılda tamamlayabiliyor. Halıların kendine özgü desenleri bulunuyor. Sivas'ta dokumacılık çok eski ve köklü bir gelenektir. Soğuk iklimin de olması bu el sanatının gelişmesinde etkisi vardır. Dünya üzerinde bilinen ilk hazır halısıdır” dedi.
OSMANLI’DAN GÜNÜMÜZE
Dönmez, bu dokumaların sıcağa ve soğuğa dayanıklı olacak şekilde ihtiyaçtan doğduğunu belirterek, “Halılar tamamen yün malzemeden üretiliyor. Bu yünler, bölgede doğal ortamında yetiştirilen hayvanlardan elde ediliyor ve bitkisel boyalarla renklendiriliyor. Sivas halıları, Osmanlı döneminden günümüze ulaşan çok eski örneklerdir. Özellikle saraylarda kullanılan büyük ebatlı halılar dikkat çekiyor. Tavus kuşlu desenler oldukça meşhur ve büyük tezgâhlarda dokunuyor. Renk olarak genellikle lacivert, bordo ve beyaz zemin üzerinde çeşitli canlı renkler kullanılıyor. Eskiden Sivas'ta yaylacılık yaygın olduğundan, kıl çadırlarda kurulan tezgâhlarda dokumalar yapılmış. Bu dokumalar sıcağa ve soğuğa dayanıklı olacak şekilde ihtiyaçtan doğmuş. Desenlerde hem geleneksel hem de özgün tasarımlar yer alıyor” diye konuştu.
“METREKARESİNDE 1 MİLYON İLMEK”
Sivas halısına yurt dışından da büyük ilgi olduğunu belirten Dönmez, “Sipariş üzerine yapılan halılarda da Sivas’a özgü desenler kullanılıyor. Burada özel üretim halılar da yapılıyor. Bu halıların bir metrekarelik alanında 1 milyon ilmek bulunuyor. Günümüzde halıların metrekare fiyatı ortalama 50 bin TL civarında. Sivas halıları her zaman üretilebilecek sıradan halılar değildir. Sivas halıları çok özeldir. Bu işi bilen, halıdan anlayan insanlar doğrudan bu ürünleri talep ediyor. Yurt içi ve yurt dışından, özellikle Japonya’dan büyük ilgi gören Sivas halılarına, turist bölgelerine gönderilen örnekler üzerinden ulaşanlar oluyor. Yabancı turistler, ilmek atma işine de büyük ilgi gösteriyor” dedi.